Miejski Program Profilaktyki Logopedycznej
Koordynator MPPL
Magdalena Paszkiewicz
logopeda kliniczny, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 4
tel. 71 798 68 30 wew. 102
email: Magdalena.Paszkiewicz@wroclawskaedukacja.pl
13 maja 2022 r. odbyła się z okazji XX- lecia Miejskiego Programu Profilaktyki Logopedycznej konferencja naukowo- metodyczna pod honorowym patronatem Prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka. Uczestniczyło w niej 130 zaproszonych gości. Konferencję otworzył Dyrektor Departamentu Edukacji UM Jarosław Delewski.
Relacje:
Uświetnili uroczystość wykładami….
Fakty i mity o diagnozie i terapii logopedycznej: prof., dr hab. Danuta Pluta-Wojciechowska
Znaczenie opieki logopedycznej w rozwijaniu kompetencji komunikacyjnej dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym: dr hab. Anna Majewska-Tworek
Gotowość komunikacyjna a kondycja autonomicznego układu nerwowego: dr Gabriela Dragun
Diagnoza psychiatryczna dziecka – efekt pracy multidyscyplinarnego zespołu: dr Maja Krefft
Historię i teraźniejszość Programu przedstawiły…
Miejski Program Profilaktyki Logopedycznej: Magdalena Paszkiewicz, Joanna Szymczakowska, Ewa Hartman, Iwona Jakubowska, Monika Sobkowiak, Beata Garncarek, Bożena Macewicz.
- Przedszkole nr 15,
- Przedszkole nr 18,
- Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 21 (Przedszkole nr 32),
- Przedszkole nr 33,
- Przedszkole nr 35 z oddziałami integracyjnymi,
- Przedszkole nr 36,
- Przedszkole nr 48,
- Przedszkole nr 51,
- Przedszkole nr 66 z oddziałami integracyjnymi,
- Przedszkole nr 77,
- Przedszkole nr 107,
- Przedszkole nr 121, Przedszkole nr 123,
- Szkoła Podstawowa nr 96,
- Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 10 (SP nr 27, Przedszkole nr 69),
- Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 13 (SP nr 67, Przedszkole nr 30),
- Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 16 (Przedszkole nr 16).
PROFILAKTYKA LOGOPEDYCZNA –SZANSĄ DZIECKA, NAUCZYCIELA I LOGOPEDY
Okres przedszkolny i wczesnoszkolny to czas intensywnego kształtowania się mowy i języka dziecka, nazywany jest okresem swoistej mowy dziecięcej. W tym czasie rozwija się umiejętność identyfikacji i różnicowania dźwięków mowy tzw. słuch fonematyczny, a na jego bazie umiejętność analizowania i syntetyzowania słuchowego wyrazów oraz pamięć fonologiczna wyrazu i zdania.
Wraz z rozwojem myślenia pojęciowego rozwija się u dzieci strona fleksyjna, składniowa i leksykalna mowy, pozwalająca na poprawne pod względem gramatycznym, budowanie wypowiedzi słownych i pisemnych. Usprawniają się również funkcje oddechowo- połykowe, bezpośrednio wpływające na sprawność artykulacyjną mowy.
O tym, jak istotny wpływ ma prawidłowy rozwój mowy na edukację szkolną dziecka nie trzeba nikogo przekonywać. Nie trzeba również nikogo przekonywać, że lepiej zapobiegać niż rehabilitować lub leczyć…
Doświadczenia zawodowe moje i wielu logopedów pracujących w placówkach oświatowych i zdrowia, wskazują, że obniżenie wieku interwencji logopedycznej, nawet powszechne, jest działaniem połowicznym i nie zapewnia jakościowo lepszej opieki logopedycznej.
W tym miejscu należałoby określić, co w logopedii uznaje się za profilaktykę logopedyczną.
Według Stanisława Grabiasa to układ zabiegów, niedopuszczający do zaburzenia rozwoju mowy; celem profilaktyki logopedycznej jest świadome, systematyczne i zorganizowane stymulowanie procesem nabywania przez dziecko sprawności warunkujących prawidłowy przebieg kompetencji językowej i komunikacyjnej;
Elżbiety Stecko propaguje profilaktykę zaburzeń rozwoju mowy od urodzenia dziecka. Według niej zapobieganie, kierowanie na prawidłowe tory rozwoju oraz stymulowanie funkcji odpowiedzialnych za rozwój mowy jest efektywne do 3 r.ż. Dotyczy to funkcji połykania, oddychania i artykulacji; cokolwiek uczyni się po 3 r.ż., w aspekcie ich zmian, jest już nie kształtowaniem czy zapobieganiem, ale korygowaniem- niwelowaniem zaniedbań z okresu 0- 3 r.ż., dziecko ma bowiem za sobą kilku letni okres kształtowania, utrwalania nieprawidłowości podstawowych dla rozwoju mowy ( umiejętności oddechowo- połykowych i pokarmowych), czyli nabyło nieprawidłowe doświadczenia kinestetyczno- czuciowe oraz słuchowe. Wydaje się, że powyższe ustalenia dotyczą przede wszystkim grupy dzieci z obciążonym okresem ciążowo- okołoporodowym.[1].
Myślę, że u małych dzieci w oddziaływaniach profilaktycznych najistotniejsza rolę odgrywa stymulacja rozwoju mowy i języka, mająca na celu nie tylko zapobieganie powstawaniu patologii mowy, ale również zapobieganie nasilaniu się już istniejących zaburzeń oraz zminimalizowaniu ryzyka wystąpienia dysleksji rozwojowej czy zaburzeń osobowości. U dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym najczęściej obserwuje się występowanie opóźnionego rozwoju mowy i wad artykulacyjnych, spowodowanych nieprawidłową budową narządów mowy lub ich obniżoną sprawnością ( np. utrzymującym się połykaniem niemowlęcym) oraz obniżoną sprawnością funkcji słuchowych tj. słuch fizyczny,słuch fonematyczny, pamięć fonologiczna wyrazu, zdania czy uwaga słuchowa.
Podniesienie poziomu wiedzy z zakresu profilaktyki logopedycznej może nastąpić tylko w wyniku kompleksowych i długofalowych oddziaływań wielu specjalistów,które są nakierowane na dziecko, jego środowisko domowe i edukacyjne.
Z wytycznych zarządzeń resortu oświaty poświęconych organizacji i funkcjonowaniu modelu opieki logopedycznej wynika, że obowiązek opieki nad mową dziecka spoczywa głównie na przedszkolach, szkołach, poradniach psychologiczno- pedagogicznych oraz rodzicach. Z dokumentów oświatowych nie wynika w jakim stopniu i w jakim zakresie nauczyciel może i powinien uczestniczyć w procesie terapeutycznym dziecka z zaburzeniami mowy.
Nie określają one też obowiązków nauczyciela wobec ucznia nieprawidłowo mówiącego, w przypadku gdy nauczyciel ten nie posiada odpowiednich kwalifikacji nie precyzują jego miejsca i roli w procesie opieki logopedycznej. Zakładają natomiast, że wszystkim dzieciom należy pomóc w osiąganiu powodzenia szkolnego.
Podstawa programowa obecnie obowiązująca, wciąż aktualizowane programy wychowania w przedszkolu, zakładają prowadzenie przez nauczycieli:
szerokiej działalności profilaktycznej,
podejmowanie działań stymulujących mowę dziecka, a jeśli zachodzi konieczność to działań kompensacyjnych i korygujących nieprawidłowości rozwojowe.
Zagadnienia profilaktyki logopedycznej mieszczą się w obszarach działania tzw. logopedii wychowawczej. W moim przekonaniu, działania w tym zakresie, w znacznie większym stopniu należą do nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej niż do logopedów. Dlatego też należy zmienić zakres i przewartościować rolę nauczyciela w programie opieki logopedycznej, w tym profilaktyki.
Model Programu Profilaktyki Logopedycznej, opracowany przeze mnie funkcjonuje w wybranych placówkach przedszkolnych i szkolnych już od 2002 roku. Do października 2015 roku w WCDN, a obecnie przy Departamencie Edukacji z siedzibą w PPP nr 4.
MPPL jest zaopiniowany, wspierany finansowo przez Urząd Miasta Wrocławia,a od 2013 roku wpisany w założenia polityki społeczno- gospodarczej Wrocławia.
Opiera się on na budowaniu w poszczególnych placówkach rozwiązań systemowych uwzględniających potrzeby dzieci, ich rodzin i lokalnego środowiska edukacyjnego. Zakłada poszerzenie kompetencji nauczyciela o umiejętności z zakresu logopedii wychowawczej.
Do tej pory rola nauczyciela ograniczała się do realizacji zasad kultury żywego słowa, prowadzenie ćwiczeń ortofonicznych, których celem było wyrobienie u dzieci nawyku poprawnego wysławiania się i posługiwania zasobem słownikowym.
W modelu proponowanym przez nas, nauczyciel jest osobą kluczową w programie, jest ogniwem pośrednim między logopedą i innymi specjalistami, a środowiskiem dziecka- rodzicami i innymi nauczycielami. Jest członkiem zespołu diagnozującego i bezpośrednio bierze udział w diagnozie tzn. planuje, prowadzi analizę rozwoju mowy dzieci w grupie/klasie, prowadzi obserwację ciągłą zachowań językowych i komunikacyjnych dzieci i wyłania, wspólnie z logopedą, dzieci potrzebujące stymulacji rozwoju mowy oraz interwencji logopedy.
Dzięki swojej wiedzy z podstaw logopedii, psychologii rozwojowej i klinicznej, pedagogiki oraz znajomości dynamiki rozwoju mowy i myślenia dzieci, może dostrzec, wcześniej niż rodzice, dysharmonie rozwojowe i rozpocząć ich wyrównywanie. A przeszkolony przez koordynatorów MPPL może wpierać logopedę w korekcji prostych wad wymowy i działalności instruktażowej dla rodziców.
Logopeda natomiast jest koordynatorem działań diagnostycznych i programu stymulacji rozwoju mowy dzieci w grupach przedszkolnych/ klasach, prowadzi indywidualną terapię logopedyczną, wspiera nauczycieli, współpracuje z PP-P i pediatrami i innymi specjalistami, organizuje przesiewowe badania ortodontyczne i audiologiczne.
Wspólną rolą dyrektora, logopedy i nauczycieli jest kształtowanie w świadomości społecznej konieczności profilaktyki opóźnień i zaburzeń rozwoju mowy i języka.
Celem strategicznym Miejskiego Programu Profilaktyki Logopedycznej jest: przygotowanie dzieci do podjęcia obowiązku szkolnego,zapobieganie występowaniu trudności w uczeniu się, zapobieganie wykluczeniu społecznemu w klasie, osiągnięcie przez uczniów powodzenia szkolnego na miarę swoich możliwości rozwojowych.
Celem logopedycznym jest osiągnięcie przez wszystkie dzieci:
sprawności strony artykulacyjnej, gramatycznej i leksykalnej mowy oraz recepcji mowy ( słuchania i rozumienia),
umiejętności komunikowania o swoich potrzebach, nazywania stanów emocjonalnych oraz rozumienia potrzeb innych.
W wyniku przeprowadzonej analizy podejmowanych obecnie działań profilaktycznych oraz poszukiwania optymalnego rozwiązania systemowego w Miejskim Programie Profilaktyki Logopedycznej wyróżniamy sześć elementów.
- Badanie diagnostyczne wszystkich dzieci w placówce:
- analiza rozwoju mowy ( przeprowadza nauczyciel ) przy użyciu opracowanej Karty Analizy Rozwoju Mowy dla nauczycieli, w wersjach dla dzieci 2,5-3- letnich, 4- letnich,5-letnich i 6-7 letnich.
Przy pomocy w/w narzędzia określa się stopień rozwoju następujących funkcji:
– rozumienie mowy,
– mowa ekspresywna ( semantyka i gramatyka ),
– artykulacja i słuch fonematyczny,
– sprawność aparatu artykulacyjnego i płynność mówienia,
– sprawność funkcji oddechowo- połykowych i fonacji.
W/w badania uzupełnia się prowadzeniem obserwacji ciągłej, zachowań językowych i komunikacyjnych dzieci w grupie.
- wstępny wywiad z rodzicami ( przeprowadza nauczyciel )
c. pełna diagnoza logopedyczna dzieci wyłonionych w badaniach przesiewowych
( przeprowadza logopeda ), przy użyciu Karty Analizy Rozwoju Mowy, wywiadu logopedycznego oraz obserwacji kierowanej zachowań werbalnych i pozawerbalnych dziecka. - Bezpośrednia praca z dziećmi
- praca nauczyciela z grupą przedszkolną/klasą lub w małych zespołach, nad stymulacją funkcji związanych z mową:
– prowadzenie zabaw tematycznych i grupowych zabaw logopedycznych
z wykorzystaniem ćwiczeń oddechowo- fonacyjnych, kinestezji artykulacyjnej, słuchu fonematycznego, pamięci fonologicznej, uwagi, autokontroli słuchowej,
– kontrola i korekcja sposobu żucia i połykania podczas posiłków,
– projektowanie, realizacja sytuacji edukacyjnych i realizowanie projektów uwzględniających treści profilaktyczne, np. tj. ćwiczenie rozumienia poleceń prostych i złożonych, ćwiczenie operacjonalizowania pojęć językowych, ćwiczenie rozwijające sprawność komunikacyjną dzieci oraz ćwiczenia leksykalne i słowotwórcze. - indywidualna terapia logopedyczna, prowadzona przez logopedę, przy jak najczęstszym udziale rodziców dziecka.
Praca nad mową odbywa się z zastosowaniem nowoczesnych metod psychologiczno-pedagogicznych i logopedycznych tj. Metoda Doroty Dziamskiej Edukacja przez Ruch,metoda Dobrego Startu, logorytmika, metoda Batii Strauss,metoda projektu, metoda werbo-tonalna,metoda Substytucyjna Seemanna, metoda lingwistyczna- poszukiwania słów- kluczy, drama oraz integracja sensoryczna.
- Włączanie rodziców w proces postdiagnostyczny
- cykliczne spotkania szkoleniowe, dotyczące zagadnień profilaktyki zaburzeń mowy – ze szczególnym uwzględnieniem korekcji wad zgryzu, sposobu połykania i oddychania, badania słuchu fizycznego i konsekwencji zaniedbań,
- spotkania informacyjne, w trakcie których zostają przedstawione wyniki badań dzieci w placówce, z omówieniem najczęściej występujących zaburzeń mowy oraz ze wskazaniem właściwej drogi postępowania,
- warsztaty dla rodziców z dziećmi np. nt. stymulacji funkcji przedjęzykowych za pomocą masaży, ćwiczeń żucia, połykania i oddychania, nt. stymulacji rozwoju artykulacji za pomocą zabaw i ćwiczeń w tym logorytmicznych, wykonywanych w domu.
- cykliczne, indywidualne konsultacje dla zainteresowanych rodziców, w trakcie których przekazuje się zalecenia i omawia przygotowane indywidualne zestawy ćwiczeń do pracy w domu.
- Szkolenie kadry pedagogicznej w zakresie przesiewowej diagnozy logopedycznej, metod i technik logopedycznych wykorzystywanych w pracy z grupą przedszkolną.
- Współpraca ze specjalistami: organizowanie i przeprowadzenie badań przesiewowych ortodontycznych i audiologicznych.
- Współpraca ze środowiskiem lokalnym, upowszechnianie i promocja idei programu.
W naszych placówkach obowiązują standardy profilaktyki logopedycznej.
O celowości wprowadzania systemowych rozwiązań w zakresie profilaktyki zaburzeń mowy świadczą wyniki badań przesiewowych przeprowadzonych w/w placówkach, w pierwszym roku wdrażania programu, a corocznie w grupach trzylatków i sześcio-siedmiolatków oraz ewaluacji cząstkowej działań nakierowanych na dziecko dokonywanej we wrześniu.
Analizując tylko dane ilościowe można stwierdzić, że statystycznie istotny procent dzieci wykazuje znaczne trudności w procesie nabywania mowy. Frekwencyjność zjawiska wskazuje na jego społeczny wymiar.
U około 30% dzieci występują wady mowy. Przeważają u nich trudności w zakresie kinestezji artykulacyjnej, słuchu fonematycznego, pamięci fonologicznej i samokontroli słuchowej. Dzieci te znajdują się w grupie ryzyka dysleksji rozwojowej, gdzie dominują zaburzenia przetwarzania językowego. U podstaw tego patomechanizmu stoją zaburzenia uwagi, spostrzegania, pamięci i wyobraźni słuchowej dźwięków mowy ( aspekt fonologiczny języka) i / lub zaburzenia innych funkcji językowych ( aspekt syntaktyczny i semantyczny języka ). Brak stabilizacji wzorców słuchowych powoduje brak stabilizacji wzorców kinestetyczno- ruchowych głosek.
Równie istotny ( ze względu na złożoność zaburzenia ) jest odsetek dzieci z opóźnionymi rozwojami mowy, u których trudności dotyczą zarówno nadawania jak i odbioru mowy i u których usprawnianiu muszą być poddane wszystkie podsystemy języka tj. fonologiczny, fleksyjny, składniowy oraz funkcje połykowo- oddechowe.
Dzieci te, o bardzo znacznych nieprawidłowościach rozwojowych, zazwyczaj obejmujących nie tylko funkcje związane z mową, należą do grupy ryzyka dysleksji rozwojowej w ciężkiej postaci, gdzie dominują zaburzenia integracji funkcji percepcyjno- motorycznych i językowych, a więc współdziałania analizatorów uczestniczących w procesie czytania i pisania. Ze względu na znacznie obniżoną sprawność językową i komunikacyjną nie osiągają one dojrzałości do podjęcia nauki w 6 r. ż., często zostają odroczone od obowiązku szkolnego.
Mamy nadzieję przekonać wielu z Państwa, że warto systemowo, systematycznie pracować nad rozwojem mowy i języka dzieci.
koordynator MPPL -Magdalena Paszkiewicz
Bibliografia:
1.Jastrzębowska.G. Funkcjonowanie systemu opieki logopedycznej w Polsce. Audiofonologia t.12, W-wa – Lublin1999
2.Grabias.S. Mowa i jej zaburzenia. Audiofonologia t.10 W-wa – Lublin 1997
3.Stecko.E. Zaburzenia mowy u dzieci – wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne. Wyd.U.W W-wa 1996
4.Błachnio. K.Wybrane zagadnienia z metodyki terapii logopedycznej, COMPP-P W-wa1989
5.Kałużna A. Zasady diagnostyki i terapii zaburzeń rozwoju integracji sensorycznej u dzieci, W: Sadowska L. ( red.):
Neurofizjologiczne metody usprawniania dzieci z zaburzeniami rozwoju. Wrocław, Wyd. AWF 2004
6. Maas V. F. Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do Teorii Integracji Sensorycznej. Warszawa, WSiP 1989
7.Wygotski L.S. Myślenie i mowa. Warszawa,PWN 1989
Standardy placówki
w Miejskim Programie Profilaktyki Logopedycznej
( dla przedszkoli )
I. Baza
1.Placówka posiada warunki lokalowe i środki dydaktyczne umożliwiające wdrożenie programu profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1.Dyrektor zapewnia warunki lokalowe, środki dydaktyczne umożliwiające realizację programu profilaktyki logopedycznej.
2.Placówka posiada gabinet logopedyczny wyposażony w narzędzia i nowoczesne pomoce logopedyczne.
3.Placówka udostępnia salę do logopedycznych zajęć grupowych.
4.W salach dla poszczególnych grup funkcjonują stanowiska logopedyczne wyposażone w pomoce logopedyczne.
II. Doskonalenie nauczycieli
1.Nauczyciele, logopeda stale szkolą się w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1.Dyrektor nadzoruje realizację WDN- u w zakresie profilaktyki logopedycznej.
2.Nauczyciele,logopeda, dyrektor uczestniczą w konferencji, cyklu seminariów, warsztatach doskonalących z zakresu logopedii wychowawczej.
3.Logopeda uczestniczy w formach doskonalących z zakresu logopedii korekcyjnej.
4.Nauczyciele, logopeda systematycznie pracują na terenie placówek w grupach roboczych, na każdym etapie wdrażania programu.
5.Nauczyciele, logopeda dzielą się doświadczeniem i umiejętnościami prowadząc zajęcia otwarte dla nauczycieli ze swojej placówki i innych placówek w programie.
6.Logopeda prowadzi zajęcia instruktażowo- pokazowe dla nauczycieli swojej placówki i innych placówek w programie.
2. W placówce i środowisku lokalnym promuje się osiągnięcia logopedy i nauczycieli.
Wskaźniki:
1.Placówka dokumentuje działania nauczycieli i logopedy w zakresie profilaktyki logopedycznej.
2. Koordynator- autor programu promuje logopedów i nauczycieli w środowisku
edukacyjnym i lokalnym.
III. Działania w profilaktyce logopedycznej
(uwzględniające wszystkie elementy, zadania MPPL)
1.Nauczyciele i logopeda dokonują diagnozy logopedycznej wszystkich dzieci w placówce.
Wskaźniki:
1.Dyrektor zapewnia warunki do prowadzenia logopedycznych badań przesiewowych i badań specjalistycznych dzieci w placówce.
2.Nauczyciele badają KARM, prowadzą obserwację zachowań językowych oraz przeprowadzają wywiad z rodzicami w ramach harmonogramu konsultacji.
3.Logopeda dokonuje pełnej diagnozy logopedycznej dzieci wyłonionych w badaniu przesiewowym.
2.Dyrektor, nauczyciele, logopeda planują i wdrażają działania systemowe w zakresie profilaktyki logopedycznej w placówce.
Wskaźniki:
1. Dyrektor zapewnia warunki do wdrożenia programu w placówce, monitoruje i wspiera wdrażanie programu.
2.Nauczyciele pracują nowoczesnymi metodami z dziećmi w grupie nad stymulacją mowy i języka oraz prowadzą systematyczny ich zapis.
3.Logopeda prowadzi indywidualną terapię logopedyczną oraz wspiera nauczyciela w prowadzeniu zajęć grupowych.
4.Nauczyciele, logopeda planują i przeprowadzają ewaluację cząstkową ( 05,06 co roku) i końcową ( po 4 latach) działań nakierowanych na dzieci, rodziców i środowisko lokalne.
5.Placówka pisze program własny w zakresie profilaktyki logopedycznej.
3.Dyrektor, nauczyciele, logopeda współdziałają z rodzicami w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1.Dyrektor wspiera, monitoruje przebieg współpracy z rodzicami.
2.Nauczyciele, logopeda planują i przeprowadzają spotkania informacyjne dotyczące zagadnień profilaktyki opóźnień i zaburzeń rozwoju mowy i języka oraz stanu rozwoju mowy dzieci
w poszczególnych grupach.
3. Logopeda we współpracy z nauczycielem prowadzi cykliczne warsztaty dla rodziców z dziećmi dotyczące stymulacji funkcji związanych z mową.
4.Nauczyciele prowadzą cykliczne zajęcia otwarte dla rodziców, uwzględniające w/w problematykę.
5.Logopeda prowadzi cykliczne, indywidualne konsultacje dla wszystkich rodziców.
4. Dyrektor, nauczyciele, logopeda współdziałają ze specjalistami i środowiskiem lokalnym w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1. Dyrektor z koordynatorem -autorem programu współpracują z Wydziałem Edukacji, Wydziałem Zdrowia i innymi strukturami samorządowymi.
2.Logopeda organizuje specjalistyczne badania przesiewowe ortodontyczne i audiologiczne.
3.Nauczyciele planują i przeprowadzają wspólnie z innymi placówkami w programie, projekty edukacyjne uwzględniające potrzeby dzieci w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Standardy placówki
w Miejskim Programie Profilaktyki Logopedycznej
dla klas I-III szkół podstawowych
I. Baza
1.Placówka posiada warunki lokalowe i środki dydaktyczne umożliwiające wdrożenie programu profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1.Dyrektor zapewnia warunki lokalowe, środki dydaktyczne umożliwiające realizację programu profilaktyki logopedycznej.
2.Placówka posiada gabinet logopedyczny wyposażony w narzędzia i nowoczesne pomoce logopedyczne.
3.Placówka udostępnia salę do logopedycznych zajęć grupowych.
4.W salach dla poszczególnych grup funkcjonują stanowiska logopedyczne wyposażone w pomoce logopedyczne.
II. Doskonalenie nauczycieli
1.Nauczyciele, logopeda stale szkolą się w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1.Dyrektor nadzoruje realizację WDN- u w zakresie profilaktyki logopedycznej.
2.Nauczyciele,logopeda, dyrektor uczestniczą w konferencji, cyklu seminariów, warsztatach doskonalących z zakresu logopedii wychowawczej.
3.Logopeda uczestniczy w formach doskonalących z zakresu logopedii korekcyjnej.
4.Nauczyciele, logopeda systematycznie pracują na terenie placówek w grupach roboczych, na każdym etapie wdrażania programu.
5.Nauczyciele, logopeda dzielą się doświadczeniem i umiejętnościami prowadząc zajęcia otwarte dla nauczycieli ze swojej placówki i innych placówek w programie.
6.Logopeda prowadzi zajęcia instruktażowo- pokazowe dla nauczycieli swojej placówki i innych placówek w programie.
2. W placówce i środowisku lokalnym promuje się osiągnięcia logopedy i nauczycieli.
Wskaźniki:
1.Placówka dokumentuje działania nauczycieli i logopedy w zakresie profilaktyki logopedycznej.
2. Koordynator- autor programu promuje logopedów i nauczycieli w środowisku edukacyjnym i lokalnym.
III. Działania w profilaktyce logopedycznej
(uwzględniające wszystkie elementy, zadania MPPL)
1.Nauczyciele i logopeda dokonują diagnozy logopedycznej wszystkich dzieci w placówce.
Wskaźniki:
1.Dyrektor zapewnia warunki do prowadzenia logopedycznych badań przesiewowych i badań specjalistycznych dzieci w placówce.
2.Nauczyciele badają KARM, prowadzą obserwację zachowań językowych oraz przeprowadzają wywiad orientacyjny z rodzicami w ramach harmonogramu konsultacji.
3.Logopeda dokonuje pełnej diagnozy logopedycznej dzieci wyłonionych w badaniu przesiewowym.
2.Dyrektor, nauczyciele, logopeda planują i wdrażają działania systemowe w zakresie profilaktyki logopedycznej w placówce.
Wskaźniki:
1. Dyrektor zapewnia warunki do wdrożenia programu w placówce, monitoruje i wspiera wdrażanie programu.
2.Nauczyciele pracują nowoczesnymi metodami z dziećmi w grupie nad stymulacją mowy i języka oraz prowadzą systematyczny ich zapis.
3.Logopeda prowadzi indywidualną terapię logopedyczną oraz wspiera nauczyciela w prowadzeniu zajęć grupowych.
4.Nauczyciele, logopeda planują i przeprowadzają ewaluację cząstkową ( 05,06 co roku) i końcową ( po 3/4 latach) działań nakierowanych na dzieci, rodziców i środowisko lokalne.
5.Placówka pisze program w zakresie profilaktyki logopedycznej.
3.Dyrektor, nauczyciele, logopeda współdziałają z rodzicami w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1.Dyrektor wspiera, monitoruje przebieg współpracy z rodzicami.
2 Logopeda z nauczycielem danej klasy planują i przeprowadzają spotkania Informacyjne dotyczące zagadnień profilaktyki opóźnień i zaburzeń rozwoju mowy i języka oraz stanu rozwoju mowy dzieci w określonych klasach/ grupach.
3. Logopeda we współpracy z nauczycielem prowadzi cykliczne warsztaty dla rodziców z dziećmi dotyczące stymulacji funkcji związanych z mową.
4.Nauczyciele prowadzą zajęcia otwarte dla rodziców, uwzględniające w/w problematykę( w ramach potrzeb).
5.Logopeda prowadzi cykliczne, indywidualne konsultacje dla wszystkichzainteresowanych rodziców.
4. Dyrektor, nauczyciele, logopeda współdziałają ze specjalistami i środowiskiem lokalnym w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Wskaźniki:
1. Dyrektor z koordynatorem- autorem programu współpracują z Wydziałem Edukacji, Wydziałem Zdrowia i innymi strukturami samorządowymi.
2.Logopeda organizuje specjalistyczne badania przesiewowe ortodontyczne i audiologiczne.
3.Nauczyciele planują i przeprowadzają wspólnie z innymi placówkami w programie, projekty edukacyjne uwzględniające potrzeby dzieci w zakresie profilaktyki logopedycznej.
Warunki przystąpienia
do Miejskiego Programu Profilaktyki Logopedycznej
1. Pisemna informacja dyrektora placówki o intencji przystąpienia do programu.
2. Uzyskanie zgody Urzędu Miasta Wrocławia na zagwarantowanie środków finansowych w celu zwiększenia wymiaru zatrudnienia dla logopedy.
3. Uczestniczenie w szkoleniu wprowadzającym: Wdrażanie Miejskiego Programu Profilaktyki Logopedycznej.
4. Podjęcie uchwały rady pedagogicznej o przystąpieniu do MPPL .
5. Zapoznanie się ze standardami obowiązującymi w MPPL.
Warunkami wdrażania MPPL przez placówkę
1. Pisemna zgoda dyrektora placówki i rady pedagogicznej o przystąpienia do wdrażania programu.
2. Do programu wchodzą wszyscy nauczyciele z każdej grupy wiekowej i logopeda.
3. Programem objęte zostają wszystkie grupy wiekowe.
4. Udział dyrektora, nauczycieli i logopedy w szkoleniu wprowadzającym w tematykę oraz cyklu seminariów prowadzonych przez koordynatora MPPL.
5. W zależności od kwalifikacji nauczycieli i ukończonych form doskonalenia, udział w co najmniej dwóch warsztatach doskonalących z zakresu logopedii wychowawczej.
6. Złożenie po roku przygotowawczym programu własnego placówki w zakresie profilaktykiv logopedycznej u koordynatora MPPL.
7. Ujęcie w harmonogram działań placówki zajęć z zakresu profilaktyki logopedycznej na dany rok szkolny.
8. Prowadzenie przez nauczycieli systematycznego zapisu realizowanych zadań w dzienniku zajęć i opisu działań ogólnoprzedszkolnych/ szkolnych.
9. Prowadzenie przez logopedę zapisu pracy korekcyjnej w kartach indywidualnych i innych podjętych działań.
10. Przedstawianie sprawozdania rocznego z wdrażania i ewaluacji cząstkowej i końcowej koordynatorowi MPPL.
11. Realizacja wszystkich elementów i zadań w nim przewidzianych zgodnie ze standardami MPPL.
12. Napisanie i wdrożenie programu z zakresu profilaktyki logopedycznej dla placówki, z uwzględnieniem potrzeb dzieci, ich rodzin oraz lokalnegośrodowiska edukacyjnego.
13. Przystąpienie do monitoringu i procedury akredytacji potwierdzającej przestrzegania standardów obowiązujących w MPPL.
14. Uzyskanie certyfikatu Departamentu Edukacji UM Wrocławia.
15. Placówka podlega audytowi wewnętrznemu co 2 lata, a w uzasadnionych przypadkach co 3 lata. Pozytywny wynik audytu skutkuje przedłużeniem certyfikatu.
Bilingwizm u dzieci:
Bilingwizm u dzieci – prezentacja powerpoint
Materiały z konferencji „Dziecko jąkające się w przedszkolu i szkole”:
Bajka logopedyczna „Zima lubi dzieci najbardziej na świecie”
Bajka logopedyczna „Wycieczka Wróbelka Elemelka”
Bajka logopedyczna „Języczek w kosmosie”
Bajka logopedyczna „Leśne ludki”
Bajka logopedyczna „Urodziny Koszałka”
Bajka logopedyczna „Urodziny księżniczki”
Bajka logopedyczna „Dzień przedszkolaka”
Bajka logopedyczna „Przygoda smoka Obiboka”
Dmuchajka